JBZ Dichtbij: klaar voor de zorg van morgen

JBZ Dichtbij is een initiatief van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) in Den Bosch. Door in de regio laagdrempelige, goed bereikbare gezondheidscentra op te zetten, kunnen patiënten dicht bij huis ziekenhuiszorg krijgen. De nieuwe JBZ Dichtbij-locatie in Zaltbommel is onderdeel van een grotere gebiedsontwikkeling aan de rand van de wijk De Waluwe. “Dit was vroeger een evenementenlocatie. Daar realiseren we nu een wijk waar wonen, zorg en welzijn samenkomen”, legt Ronald van de Nieuwegiessen uit. Hij is projectleider bij Bouwlinie, de ontwikkeltak van woningcorporatie Bazalt Wonen. “Het gebouw waarin JBZ Dichtbij is gevestigd, is al helemaal klaar. Het gezondheidscentrum draait en de 54 bovengelegen appartementen zijn bewoond.”

Met de opening is de verspreiding over twee JBZ Dichtbij-locaties in de binnenstad van Zaltbommel verleden tijd. “Spreekuren en diagnostiek onder één dak biedt patiënten veel meer gemak,” zegt Tim Croesen, die namens het JBZ projectleider van de bouw was. “Tien jaar geleden zijn we al plannen gaan maken voor een toekomstbestendige huisvesting. Toen duidelijk werd dat deze uitbreidingswijk daar ruimte voor bood, zijn we aangesloten.”

Het gebouw waarin JBZ Dichtbij is gevestigd, is ontworpen door architecten van Buro Kade. Robert-Jan Hellemons van ingenieursbureau  Boink Project & Energiemanagement (BPEM) haakte aan als technisch adviseur. “Wij dachten mee over de complete energie- en installatievisie van het totale gebouw: het JBZ Dichtbij zelf, de appartementen erboven en de twee huisartsenpraktijken en de apotheek ernaast”, vertelt Robert-Jan. “Van haalbaarheidsstudies tot het toetsen van de installaties aan de specifieke eisen van een zorgomgeving.

Denk aan luchtkwaliteit, instelbaar licht in behandelruimtes, akoestiek, energieprestatie en duurzame verwarming en koeling.” Alle keuzes zijn gemaakt in lijn met het duurzaamheidsbeleid van het ziekenhuis en sluiten aan bij het certificaat Milieuthermometer Zorg Goud met tientallen verplichte milieumaatregelen. “Alles moest passen bij de medische functies van het gebouw. Dat vraagt om maatwerk, want een zorgomgeving stelt andere eisen dan een regulier gebouw.”

Het maatwerk zette zich voort in de uitvoering: Kuijpers nam alle installaties voor zijn rekening en dacht op alle fronten mee. “Precies wat we zochten: één partij die álles aankan”, aldus Tim. Voor dit integrale werk stelde Kuijpers een multidisciplinair team samen. Siebe Jansma was senior leidinggevend monteur elektrotechniek, Joey Versantvoort verzorgde de werktuigbouwkundige installaties en Bas Toissaint was verantwoordelijk voor de gebouwautomatisering. Kuijpers-projectcoördinator Adrie Boonen en projectleiders Henk van den Tillart en Jeroen Brus leidden het geheel. “Met dit team verzorgden we de volledige installatie van alle technische voorzieningen,” vertelt Henk. “Van de data-installatie en pv-panelen tot beveiligingssystemen, verlichting, luchtbehandeling en de aardingsinstallatie.”

Siebe benadrukt dat de elektrotechniek in een zorggebouw om veel meer vraagt dan standaardoplossingen. “Neem bijvoorbeeld de toepassing van scheidingstrafo’s”, illustreert hij. “Die zijn essentieel om röntgenapparatuur elektrisch te isoleren van het reguliere stroomnet.

Zo voorkom je dat er bij storingen of defecten elektriciteit via het lichaam van patiënt of zorgverlener loopt. Met zulke risico’s moet je als elektrotechneut echt snappen wat je aan het doen bent. Dat maakte dit werk, dit project, zo bijzonder.”

Naast precisie bleek ‘teamdynamiek’ minstens zo bepalend voor het eindresultaat. “We hebben als team onderling en met alle externe partners prettig en soepel samengewerkt”, blikt Henk tevreden terug. “Het contact was informeel en de lijnen waren kort.” Dat resulteerde niet alleen in een strak resultaat, maar ook in de nodige humor op de bouw. Siebe lacht: “Zo hadden we een vaste afspraak: wie te laat kwam, moest trakteren. Geen excuses mogelijk, de bakker zat letterlijk aan de overkant.”

Op de achtergrond speelde ondertussen wel een flinke uitdaging: netcongestie. “Het JBZ Dichtbij heeft een aansluiting nodig van drie keer 250 ampère”, vertelt Bouwlinie-ontwikkelaar Ronald. “We kregen drie keer 120 ampère. Te weinig voor het JBZ Dichtbij dus.

Maar een zwaardere aansluiting zit er door het overvolle stroomnet voorlopig niet in.” En dus was het zoeken naar extra capaciteit. Die zoektocht kostte wat hoofdbrekens, maar leidde dankzij de vasthoudendheid van Bouwlinie en (financiële) steun van de gemeente Zaltbommel tot een prima oplossing.

De uitkomst werd een tijdelijke voorziening: twee grote accu’s naast het gebouw, de zogeheten Big Ass Battery. Ze worden ’s nachts opgeladen en leveren overdag voldoende stroom voor het gezondheidscentrum. De units, elk ter grootte van een container, werken stil en emissievrij en zijn netjes weggewerkt met groene klimop. Een oplossing die werkt, zo laten de eerste ervaringen zien. Ronald: “De accu’s blijven hier staan tot de benodigde zware aansluiting beschikbaar is.”

BPEM maakte in opdracht van Bouwlinie het bijbehorende ontwerp en werkte dit technisch uit, samen met Kuijpers. Deze laatste verzorgde vervolgens ook de aansluiting van de Big Ass Battery op het JBZ Dichtbij. “Het was geen kwestie van ‘wat extra kabels trekken en stekkers inpluggen’,” vertelt Siebe. “De accu’s moesten worden gekoppeld aan het verdeelpunt van het gebouw, maar wel zo dat de extra stroom uitsluitend bij het JBZ terechtkomt, niet bij de appartementen erboven. Best een technische puzzel, maar die hebben we met succes gelegd.”

Na jaren van voorbereiden, ontwerpen en uitvoeren heeft Zaltbommel nu een modern JBZ Dichtbij dat toekomstbestendig is. “We zijn net open, en het loopt goed,” zegt Tim. “Alles onder één dak, dichtbij voor de inwoners en met gratis parkeren voor de deur. Precies zoals we het bedoeld hadden.”